Dla wielu osób hasło „przynieś” kojarzy się jedynie z bezrefleksyjnym rzucaniem piłki w parku. Tymczasem dobrze wypracowana komenda to coś znacznie więcej – to fundament mądrej zabawy, sposób na budowanie więzi i nauka współpracy. Pies, który rozumie ideę aportowania, nie tylko bawi się bezpieczniej, ale może stać się prawdziwym pomocnikiem w codziennym życiu, podając zgubioną smycz czy przynosząc kapcie. W tym poradniku krok po kroku przeprowadzimy Cię przez cały proces nauki: od chwytania przedmiotu, przez naukę oddawania go do ręki, aż po zaawansowane rozpoznawanie i przynoszenie konkretnych rzeczy na zawołanie.
Spis treści
Od czego zacząć naukę komendy „przynieś”?
Sukces w nauce aportowania zależy w dużej mierze od przygotowania. Zanim zaczniesz wydawać komendy, musisz zadbać o odpowiednie warunki i narzędzia. Najważniejszy jest wybór przedmiotu – musi on być dla psa atrakcyjny, ale przede wszystkim bezpieczny i wygodny do noszenia.
Jak przygotować się do treningu?
- Wybierz odpowiedni przedmiot: Na start najlepszy będzie miękki szarpak, pluszowa zabawka lub specjalny dummy (aport treningowy). Unikaj twardych piłek, które mogą wypaść z pyska, a pod żadnym pozorem nie używaj patyków – mogą one poważnie zranić podniebienie i przełyk psa.
- Znajdź spokojne miejsce: Pierwsze sesje powinny odbywać się w domu lub w ogrodzie, gdzie nie ma innych psów, zapachów i rozpraszaczy.
- Przygotuj nagrody: Miej pod ręką dużo drobnych, miękkich smakołyków, które pies może szybko zjeść bez długiego żucia.
- Krótkie sesje: Planuj treningi trwające 3–5 minut. Nauka ma być dla psa zabawą, a nie żmudnym obowiązkiem.
Jak zainteresować psa przedmiotem?
Nie każdy pies od razu pała miłością do aportowania. Niektóre rasy (jak retrievery) mają to we krwi, inne trzeba nieco zachęcić. Kluczem jest zbudowanie wysokiej motywacji.
Sposoby na „ożywienie” zabawki:
- Ruch to życie: Uciekaj zabawką po ziemi, udawaj, że jest „żywą zdobyczą”. Ruch wyzwala instynkt łowiecki i chęć pogoni.
- Zabawa w przeciąganie: Pozwól psu złapać zabawkę i delikatnie się z nim poszarp. To buduje pewność chwytu i pasję.
- Zapachowa zachęta: Jeśli pies ignoruje przedmiot, możesz potrzeć materiałowy dummy aromatycznym smakołykiem (np. suszonym mięsem), aby stał się bardziej interesujący.
- Nagradzaj ciekawość: Na samym początku klikaj (jeśli używasz klikera) i nagradzaj psa za każde spojrzenie w stronę zabawki, jej powąchanie lub dotknięcie nosem.
Jak nauczyć psa chwytania i trzymania w pysku?
Zanim pies cokolwiek Ci przyniesie, musi nauczyć się brać to do pyska na komendę i trzymać, dopóki go nie zwolnisz. To często najtrudniejszy etap dla psów, które lubią od razu wypluwać zdobycz.
Instrukcja krok po kroku:
- Dotyk: Trzymaj zabawkę w dłoni. Gdy pies dotknie jej nosem lub pyskiem, pochwal go („dobry pies!”) i daj smakołyk. Powtarzaj, aż pies będzie chętnie nawiązywał kontakt z przedmiotem.
- Chwyt: Czekaj, aż pies lekko otworzy pysk i chwyci zabawkę zębami. W tym momencie powiedz hasło „weź” lub „trzymaj”, pochwal i natychmiast nagrodź.
- Wydłużanie czasu: Stopniowo opóźniaj moment wydania nagrody. Najpierw nagradzaj za sekundę trzymania, potem za dwie, trzy. Cały czas trzymaj dłoń na zabawce lub tuż obok, by kontrolować sytuację.
- Wymiana: Gdy pies trzyma przedmiot, pokaż mu smakołyk przed nosem i powiedz komendę „puść” lub „daj”. Gdy pies otworzy pysk, by zjeść nagrodę, zabierz zabawkę. To uczy go, że oddawanie jest opłacalne – traci zabawkę, ale zyskuje pyszne jedzenie.
Jak nauczyć psa spokojnego oddawania przedmiotu?
Wielu opiekunów popełnia błąd, próbując siłowo odebrać psu zdobycz. To buduje konflikt i sprawia, że pies zaczyna uciekać. Prawidłowy aport opiera się na zaufaniu i dobrowolnej wymianie.
Zasady bezpiecznej wymiany:
- Nigdy nie goń psa: Jeśli pies ucieka z zabawką, uciekaj w przeciwnym kierunku. To zachęci go do gonienia Ciebie.
- Nie wyrywaj na siłę: Jeśli pies nie chce puścić, unieruchom zabawkę (przestań się szarpać, dociśnij ją delikatnie do uda lub ziemi) i poczekaj, aż emocje opadną. Wtedy zaproponuj wymianę na smakołyk.
- Dwie zabawki: Świetną metodą jest zabawa dwoma identycznymi szarpakami. Gdy pies ma jeden w pysku, Ty „ożywiasz” drugi. Pies puszcza pierwszy (by złapać ten, który się rusza), a Ty w tym momencie chwalisz go za puszczenie.
- Chwal za decyzję: Każde dobrowolne wypuszczenie przedmiotu z pyska do Twojej ręki musi być suto nagrodzone.
Jak nauczyć psa podstawowej komendy „przynieś” krok po kroku?
Kiedy pies umie już chwycić zabawkę na komendę „weź” i oddać ją na „puść”, możemy połączyć te elementy w pełen łańcuch aportowania.
- Krótki rzut: Usiądź na podłodze. Rzuć zabawkę bardzo blisko, dosłownie na metr od siebie. Zachęć psa, by po nią ruszył.
- Zachęta do powrotu: Gdy pies chwyci zabawkę, natychmiast zacznij go wołać radosnym głosem, klaskać w dłonie lub cofać się. Twoim celem jest sprawienie, by powrót do Ciebie był najciekawszą opcją.
- Wymiana: Gdy pies wróci z zabawką, wymień ją na smakołyk lub rzut drugą zabawką.
- Dodanie komendy: Kiedy pies płynnie biegnie po zabawkę i wraca, zacznij mówić „przynieś” (lub „aport”) w momencie, gdy pies rusza w stronę przedmiotu. Z czasem wypowiadaj komendę tuż przed rzutem.
- Zwiększanie dystansu: Stopniowo rzucaj zabawkę coraz dalej – na 2 metry, potem na 5, w końcu na drugi koniec pokoju. Gdy to opanujecie, przenieś trening do ogrodu, a na końcu do parku (na długiej lince treningowej).
Co zrobić, gdy pies ucieka z zabawką zamiast przynosić?
To typowy problem, wynikający często z instynktu obrony zasobów lub traktowania ucieczki jako świetnej zabawy („złap mnie, jeśli potrafisz”).
- Przestań gonić: Gonitwa to dla psa nagroda. Zamiast tego, kucnij i udawaj, że znalazłeś coś fascynującego na ziemi, lub uciekaj od psa.
- Praca na lince: Przypnij psu długą linkę treningową. Rzuć zabawkę, a gdy pies ją złapie, delikatnie (bez szarpania!) naprowadzaj go linką w swoją stronę, jednocześnie zachęcając głosem i nagrodami.
- Częste wymiany: Wróć do etapu wymiany statycznej. Pies musi zrozumieć, że przyjście do Ciebie z „łupem” oznacza podwójną wygraną (zabawa + jedzenie), a nie stratę zabawki.
- Kończ zanim się znudzi: Jeśli pies po 3 rzutach zaczyna uciekać, rób sesje składające się tylko z 2 rzutów.
- Jeśli problemem jest silna obrona zasobów (warczenie przy próbie podejścia), skonsultuj się z behawiorystą, zanim będziesz kontynuować trening.
Jak nauczyć psa przynosić różne rzeczy – zabawkę, smycz, kapcie?
Prawdziwa magia zaczyna się, gdy pies rozumie, że „przynieś” może dotyczyć różnych obiektów. Wymaga to nauczenia psa nazw przedmiotów.
Przykład nauki: Smycz i kapcie
- Zapoznanie: Pokaż psu przedmiot (np. smycz). Pozwól mu go powąchać i wziąć do pyska. Nagrodź każde zainteresowanie.
- Nazywanie: Gdy pies bierze przedmiot do pyska, mów wyraźnie jego nazwę: „smycz”. Powtarzaj to wielokrotnie w krótkich sesjach.
- Krótki aport: Połóż smycz na ziemi metr od siebie i powiedz „przynieś smycz”. Nagrodź sowicie za wykonanie zadania.
- Rozróżnianie: W zaawansowanym etapie połóż obok siebie smycz i zabawkę. Poproś o przyniesienie smyczy. Jeśli pies chwyci zabawkę, nie nagradzaj, powiedz spokojnie „nie” i wskaż ponownie na smycz. Nagrodź tylko za prawidłowy wybór.
- Szukanie: Schowaj przedmiot w drugim pokoju i wyślij psa komendą „szukaj kapcia”. To świetna zabawa węchowa!
Jak przejść od aportu w domu do aportowania na spacerze?
Dom to środowisko sterylne – mało zapachów, brak obcych psów. Spacer to dla psa dyskoteka bodźców. Dlatego uogólnianie komendy musi odbywać się stopniowo.
Zacznij od treningu na zewnątrz w nudnym, znanym miejscu (np. własny podjazd lub pusty skrawek trawnika). Używaj długiej linki dla bezpieczeństwa. Nagrody na zewnątrz muszą być znacznie bardziej atrakcyjne niż w domu (np. kawałki parówki zamiast suchej karmy), aby przebić konkurencję otoczenia. Dopiero gdy pies niezawodnie aportuje w spokojnym miejscu, przenieś się do parku, stopniowo zwiększając poziom trudności.
Najczęstsze błędy przy nauce komendy „przynieś” i jak ich unikać
Nawet najlepszy trening może pójść na marne przez drobne błędy opiekuna.
- Zbyt długie sesje: Męczenie psa kilkunastoma rzutami pod rząd zabija motywację. Lepiej: 3–5 rzutów pełnych entuzjazmu.
- Brak konsekwencji: Raz pozwalasz psu uciekać z piłką, innym razem wymagasz powrotu. Lepiej: Ustal jasne zasady i trzymaj się ich.
- Gonienie psa: Zamienia naukę w zabawę w berka. Lepiej: Uciekaj od psa, by on gonił Ciebie.
- Zabieranie na siłę: Prowadzi do konfliktu i ucieczek. Lepiej: Zawsze stosuj wymianę na smakołyk lub drugą zabawkę.
- Niebezpieczne przedmioty: Rzucanie patyków. Lepiej: Używaj bezpiecznych zabawek z gumy, sznura lub pianki.
- Zbyt trudny start: Rzucanie od razu na 20 metrów. Lepiej: Zacznij od „mikro-aportu” na wyciągnięcie ręki.
Jak często ćwiczyć, żeby komenda „przynieś” była trwała?
Nie musisz poświęcać godzin na trening. Kluczem jest regularność, a nie długość sesji. Wystarczą 1–2 krótkie sesje dziennie po 3–5 minut. Wplataj elementy aportu w codzienne życie:
- Poproś psa o podanie zabawki przed rozpoczęciem zabawy.
- Niech pies poda Ci smycz, gdy szykujecie się na spacer.
- Ćwicz „weź” i „puść” podczas reklam w trakcie filmu.
Taka rutyna buduje trwały nawyk, który zostaje z psem na lata.
Po co psu komenda „przynieś”? Korzyści z aportowania
Aportowanie to nie tylko sposób na zmęczenie psa (choć świetnie realizuje potrzebę ruchu). To przede wszystkim potężne narzędzie rozwoju.
- Stymulacja umysłowa: Skupienie na zadaniu, szukanie przedmiotu w trawie i samokontrola przy oddawaniu to dla psiego mózgu spory wysiłek.
- Budowanie więzi: Pies uczy się, że współpraca z człowiekiem jest fajna i opłacalna. Jesteście zespołem, a nie dwoma osobnymi bytami na spacerze.
- Pomoc w domu: Pies nauczony przynoszenia może pomagać w zbieraniu zabawek do kosza, przynosić gazetę czy szukać zgubionych kluczy.
- Rozładowanie popędów: Dla psów myśliwskich i pasterskich praca z przedmiotem pozwala realizować naturalne instynkty w kontrolowany sposób.
Jak rozwijać komendę „przynieś” u zaawansowanych psów?
Jeśli Twój pies opanował podstawy do perfekcji, możesz wejść na poziom mistrzowski. Możliwości są niemal nieograniczone:
- Aport kierunkowy: Ustaw trzy zabawki w linii. Wskazuj psu ręką (lewo, prawo, środek), którą z nich ma przynieść.
- Rozróżnianie nazw: Naucz psa nazw 5–10 różnych zabawek i proś o przyniesienie konkretnej z całej sterty.
- Wysyłanie do osoby: Naucz psa komendy „zanieś do…” (np. do innego domownika).
- Sporty kynologiczne: Prawidłowy aport jest wstępem do takich dyscyplin jak Obedience (posłuszeństwo sportowe), Dummy (praca z aporterami) czy Frisbee.
Nauka komendy „przynieś” to proces, który wymaga cierpliwości, ale satysfakcja z widoku psa, który z dumą wręcza Ci znaleziony przedmiot, jest bezcenna. Pamiętaj – bawcie się tym i cieszcie każdym wspólnym sukcesem!
